Vrienden en vriendinnen,
Hier staan we weer
Aan het einde van een bijzonder jaar   
Om de verdraagzaamheid te vieren

Wat was het een lelijk jaar
Een jaar waarin de winst voor Brexit, Trump en Geen Peil,
De Alternative fur Deutschland, Front National en PVV
Niet werd bepaald door de inhoud van hun plannen
Maar door het opkloppen van vreemdelingenangst en onverdraagzaamheid

Maar….wat was het ook een mooi jaar
Met de avond van de verdraagzaamheid in de Hofnar
De taallessen, etentjes en muziekavonden met onze nieuwe vrienden op de Brugse Heide
Met onze strijd om ze in Valkenswaard te houden
En met het soms hartverscheurende afscheid
Met de Boys from Eritrea die uit het hele land terugkwamen om het Kwalleballen te winnen
Met Valkenswaard in het oog van de aandacht van de landelijke media
Als voorbeeld van hoe je als bevolking de armen om elkaar heen kunt slaan

En meer dan ooit is dit het nodig
Meer dan ooit is het  nodig om te verbinden
Om niet alleen naar elkaar te kijken, maar ook  om elkaar te zien
Om niet alleen tegen elkaar te praten, maar ook  om elkaar te verstaan

Racisme wil ik niet verdragen, evenmin als terreur
Maar niet iedereen die met angst een onzekere  toekomst  tegemoet ziet
is in zijn hart zo onverdraagzaam als zijn woorden soms doen lijken
Zorgen over de eigen situatie of toekomst komen vaak vanuit een oprecht gevoel

Zorgen over huis en haard,
Over voldoende brood op de plank,
Een verzorgde oude dag,
Of veiligheid in de eigen buurt
Zorgen over de robuustheid van onze eigen cultuur
Over de dreiging van fundamentalisme en extremisme
Religieus én nationalistisch
Over de tucht van de markt en de macht van de elite  

Dat zijn geen problemen waarvoor mensen weg  willen kijken
Alleen de voorgestelde oplossingen zijn soms zo onverdraagzaam  en oneerlijk
Dat je voor die oplossingen wél weg moet kijken
Het voorkomen dat we die kant op gaan lijkt belangrijker te worden
dan te bevestigen dat deze problemen er zijn

En als dat voelt als ontkenning  wordt er hard geroepen dat we het niet begrijpen
Terwijl gebrek aan volume en een niet mis te verstane krachttermijn niet het probleem waren
Maar een cirkel van elkaar wel horen maar niet naar elkaar luisteren

In plaats van elkaar proberen te begrijpen zijn we te druk elkaar te overtuigen
Alleen……..
Er is niet één almachtige waarheid
En voor de meeste verschillen is er ruimte genoeg

Echter,  door niet achter elkaars woorden te kijken dreigen we uit elkaar te groeien
Elkaar niet meer te verdragen.

Als je mij vraagt wat mijn grootste angst is
Dan is dat de dreigende tweedeling die hiervan het gevolg is

En dan zie ik warme, optimistische mensen met een open hart
die zeggen “Wir schaffen das”
Maar ik zie ook  kille, bange, boze witte mannen
Die zich terug willen trekken achter dijken en grenzen die niet meer bestaan

Ook weet ik dat die ander zichzelf ziet
Als de realist die strijdt voor het behoud van zíjn normen en waarden
En die zichzelf afzet tegen goeiige, naïve  gutmenschen die de ogen sluiten voor echte problemen

Eigenlijk wil ik het liefst ieder zijn positieve zelfbeeld gunnen
Want als de realist naar echte oplossingen wil zoeken in plaats van anderen de schuld te geven
zal de optimist graag meepraten en helemaal niet blijken weg te willen kijken

Pas dan kunnen we samen een nieuw verhaal schrijven
Met echte oplossingen
Gericht op een duurzamere en eerlijkere samenleving
Veiliger én gelukkiger
Een mooi verhaal van kansen
Tegenover het lelijke verhaal van dreiging
Dan pas werken we echt aan een samenleving voor iedereen
En kunnen we, als we later terugkijken op die roerige jaren
concluderen dat we allemaal aan de goede kant van de geschiedenis stonden
Dat we er waren voor hen die uit de hel vluchtten en bij ons aanklopten
En dat we er thuis waren voor de verliezers van de globalisering?

Dat we niet bang waren voor het geloof of de overtuiging van de ander
Omdat we zeker waren van ons eigen geloof of overtuiging
Waardoor er niets te winnen viel voor wie wilde overheersen in plaats van samenleven
Of dat nu de fundamentalist is, de populist, de terrorist of de racist
Want angst is hun bondgenoot
En verdraagzaamheid hun grootste vijand
Zolang wij samen één zijn, zijn zij nergens!